Una lagrima dal ciel (di Pedar Rebecchi)

A una sérta etä gh’é da tribülä anca par fä vegn’ sira, gh’é ‘l teimp par fä tütt ma la forsa ad fä gninta.

L’ünica sariss andä föra a fä dü pass, magäri as pudriss incunträ quäldoi e cuminciä cun la tiritera di solit ragiunameint in sla v’ciäia cla galoppa e longh a galupägh insima, ad tütt i mäl ca sälta föra. Fiss atsè facil! L’inveran a Piazeinsa la schersa mia, un frëdd da barblä, la nebbia che d’ogni tant la decida da prutegg’ la cittä cul sò sileinsi, al sul al va sù bunura e par cumpletä l’opra piöva da spëss. D’estä la va mia méi, un’ümditä ca fariss südä anca l’acqua e un cäd da s’ciunsì.

Gh’era un vaccin però c’agh n’äva gnan in nota e, cascass al mond, al sa tudiva sò e l’andäva a fä ‘l sò gir in sal Facsal. Cäd o frëdd, scarnebbia o sul, sa gh’era ‘l veint o sa piuiva, suartütt sa piuiva, lü al mancäva mäi.

Agh säva cär parchè al sa pardiva in di sò pinser, bota dill vot al s’immaguniva ma ‘l pinsäva seimpar ca sarà anca brütt viv ad ricord, ma avigna mia sariss pess, ma d’un bel po’ anca. D’ätra pärt i’eran l’ünica roba ca gh’era rastä, un fiö mort in guerra e una muier ad crapa cör ill’ävan lassä da par lü. D’amis po’ agh n’era rastä poch bein e chi poch i gävan mia la sò furtoina cal pudiva ancura mövas liberameint. I disan ca l’è fadiga vegn’ vecc’, ma dvintä vecc’ da par tè l’è una tortüra, ätar che.

Al vaccin al camminäva, d’ogni tant al sa sidiva in sla pancheina par ciappä fiä e al pinsäva. La speräva seimpar in du guss d’acqua e quand süccediva al sa dascappläva e ‘l guardäva in ciel e ‘l fäva feinta da brassä ancura sö al sò ragass, propi tant cme l’ültma vota cl’äva pudì, giüst al dè prima c’al partiss par la guerra. L’era spavintä e lü al gäva ditt da stä tranquill c’al sariss turnä a cà e che lü e sò mär iarissan pregä par lü tütt al teimp ma deintar al sa sintiva mör, al sa sintiva imputeint e un pär imputeint dadnans ai patimeint d’un fiö al sa seinta un pär inütil.

I’eran rastä le, sutta l’acqua, bagn’ cme dü sinein ma al vuriva mia alluntanäs tant cme s’l’ariss savì ca l’era l’ültma vota c’al pudiva brasäl sö, l’ültma vota c’al pudiva guardäl in d’iocc’, anca sa ieran pin ad lagrim. Dopa quälca mes però era arrivä una letra cun la nutisia dla sò mort, “caduto eroicamente per la patria” gh’era scritt e una mdäia al valur cl’aris mäi pudì sostitüi al sò surris. A difesa della patria.

Ma che patria ela s’la ‘t porta via un fiö? La stèssa ragion ad vita d’un genitur, la sò patria l’éra cà sua, tacca sò mär e sò pär con una vita dadnans, l’amur pr’una donna ancura da scuprì e tant prugett c’al gäva in tésta acura da realissä. Adess chi é ca pöl dam indrè me fiö? Al pinsäva. La patria? O magäri chi ca cmanda, chi ha decis da mandä in guerra di ragass tant innuseint che bota dill vot i sävan gnian cus’iarissan cattä. No.

L’ünica roba c’alla fäva seint ancura tacca al sò ragass l’era la pioggia, parché agh säva d’vis d’avigl’ancura in di sò brass tant cme cla sira là. Parché la pioggia la quattäva sö il sò lagrim, parchè al sintiva ancura l’udur di sò cavì ch’is taccävan alla fassia, parché, quand piuiva un’angulein dal cör, pr’un mumeint, al lassäva le da sangunä.

Dill vot la stäva séd in sla pancheina, cul capell in man, la tésta älta e i’occ’ sarä, pérs in di sò turmeint, fein tant c’al cattäva la forsa pr’alväs sö andä a cà e tintä da supraviv un’ätar giuran. D’ogni tant passäva quäldoi e magäri al sa farmäva pr’admandä s’la stäva bein ma lü, ‘l rispundiva gnian, al tiräva sö la man quäsi par fä capì c’al vuriva atsoi a  tacca quand, sutta la pioggia, al brassäva ancura al sò ragass. A fägh cumpagnia gh’era rastä appèna al sò dulur e ‘l gäva atsüna intension da dividal cun quäldoi. Eccu, a lü, cus gäva lassä la patria, al dulur. Un dulur che dill vot pariva propi c’al gniss föra, ca l’era seimpar preseint, in ogni mumeint ad la giurnä in tütt i sileinsi dla nott in tütt i suspir. Cus’éla la vita d’un om s’al viva ätar ca pr’aspettä da mör? Cun ätra speransa se mia qulla che ‘l Signur al mantegna la so prumissa e al pössa purtä un’alma veccia e suffereinta a cattä un po’ ‘d päs. Chissà, magäri al g’hé dabon, un paradis, e lé ‘l pudrà streinś ancura sò fiö, mia aspettä ca  piöva cun l’illüsion che du guss d’acqua i pössan lavä via un dulur urmäi dvintä un pes insuppurtabil, che un pär e una mär i gavrissan mäi da pruä.

Par tant ann la giint ca passäva in sal Facsal l’incunträva un vaccin cal fäva inans e indrè, cul sò pass urmäi leint e ‘l baston e i s’admandävan parchè, quand cuminciäva a piöv, al sa farmäva, al guardäva in ciel  e al sa tiräva via ‘l capell.

                                                     Pietro “Pedar” Rebecchi